نفقه زن چیست و ویژگی آن

							
							heyva
						
							بازدید :376

							سه شنبه 29 خرداد 1397زمان :12:27

							نظر بدهید
						
										1
									
										2
									
										3
									
										4
									
										5

نفقهدر لغت به معنی هزینه و خرجی است . مطابق قانون مدنی ، پرداخت نفقه زن بر عهده شوهر است . علت این موضوع این است که در ایران انجام امور داخلی خانه بر عهده زن می باشد و این مردان هستند که وظیفه تأمین هزینه های زندگی خانواده را بر عهده دارند . در واقع قانون گذار برای زنانی که به انجام امور خانه ، برقراری آرامش در محیط خانه ، تربیت فرزندان و انجام اموری که برای حفظ خانواده ضروری است مشغولند ، این حق مالی را در نظر گرفته است و مردان را به اعطای این حق مکلف نموده است و راه های قانونی ای برای زنانی که مردانشان نفقه آنها را پرداخت نمی کنند در نظر گرفته است . از این رو در این مقاله به بررسی نفقه زوجه ، نفقه زوجه در عقد دائمو موقتو مزایای نفقه زوجه خواهیم پرداخت .

نفقه زوجهشامل چیست ؟

قانون مدنی در خصوص اینکه نفقه زوجهشامل چیستماده 1107 را در نظر گرفته است که طبق آن " نفقه زوجه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن ، البسه ، نان ، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض " .

منظور از نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن این است که مرد موظف است همه نیازهای زن را بر اساس عرف جامعه برطرف کند . بعلاوه ، در صورتی که زن به مواردی احتیاج داشته باشد که خارج از عرف است ، اما متناسب با شأن اوست ، باز هم مرد موظف به تأمین این موارد خواهد بود . برای مثال اگر زن از خانواده ای است که عادت به خادم داشته اند ، شوهر باید برای زوجه خادم بگیرد . آنچه از این ماده برداشت می شود این است که ملاک پرداخت نفقهو میزان آن وضعیت مالی زوج نیست و آنچه برای تعیین میزان نفقهملاک است ، نیازهای متعارف و متناسب زوجه است که بایستی توسط زوج تأمین گردد . البته این مطلب صرفا متن قانون است ولی در عمل قاضی در تعیین میزان نفقه، وضعیت مالی مرد را هم در نظر می گیرد .

نکته مهم این است که اگرچه در ماده ذکر شده ، مواردی از نیازهای زن برشمرده شده است ؛ اما این موارد انحصاری نیستند . در واقع این ماده نفقه زوجه را شامل همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زندانسته است .

نفقه زوجه در عقد دائمو عقد موقت

بر اساس ماده 1106 قانون مدنی " در عقد دائم نفقه زنبر عهده شوهر است" . همانطور که از این ماده بر می آید ، این ماده تنها نفقه زوجه در عقد دائم را پیش بینی کرده است و حکمی در خصوص الزام به پرداخت نفقه در عقد موقت پیش بینی نشده است . بعلاوه اینکه بر اساس ماده 1113 قانون مدنی " در عقد موقت ، زن حق نفقه ندارد ؛ مگر اینکه شرطشده باشد یا آنکه عقد مبنی بر آن جاری شده باشد" .

یعنی در عقد موقت ، اصل عدم پرداخت نفقهاست ؛ مگر اینکه زن و شوهر پرداخت نفقه در عقد موقترا مورد توافق قرار دهند و یا اینکه اگر آن را مورد توافق قرار نداده باشند ، از شرایط و عرف جامعه اینگونه برداشت شود هرچند پرداخت نفقه در عقد موقتدر قانون پیش بینی نشده و مورد توافق طرفین نیز قرار نگرفته است ، با این وجود مرد موظف به پرداخت نفقه در عقد موقت می باشد ؛ مانند زمانی که زن به عنوان همسر موقت ، مدتی طولانی در منزل مرد زندگی می کند .

در قانون تنها شرطی که برای تعلق نفقه به زوجه در عقد دائم در نظر گرفته شده ، این است که زن از شوهر خود تمکین کند . عدم تمکین زن ، به مرد اجازه عدم پرداخت نفقه را می دهد . همچنین در صورتی که درعقد موقت نیز نفقه به زن پرداخت شود ، زن موظف به تمکین است .

مزایای نفقه زوجه

در قانون برای نفقه زوجه امتیازاتی در نظر گرفته شده است . مزایای نفقه زوجه به قرار زیر است :

1- زوجه می تواند نفقه زمان گذشته خود را نیز مطالبه کند . یعنی زوجه می تواند برای مدت زمانی که در گذشته سپری شده و نفقه ای در این مدت دریافت نکرده باشد ، دادخواست حقوقی مطالبه نفقه به دادگاه ارائه کند .

2- پرداخت نفقه به زوجه مشروط به فقر زن نیست، مثلا اگر زنی شاغل بوده و قادر به تامین نیازهای مالی خود باشد ، باز هم مرد ملزم به پرداخت نفقهبه او می باشد .

3- پرداخت نفقه توسط مردارتباطی به تمکن مالی وی ندارد به عبارت دیگر تمکن مرد شرط نیست چراکه بر اساس قانون در تعیین مقدار نفقه زن وضعیت اقتصادی شوهر در نظر گرفته نمی شود و ملاک نیازهای متعارف و متناسب زن است اما همانطور که گفتیم این موضوع در دادگاه ها در نظر گرفته می شود .

4- پرداخت نفقه به زوجهدر ایران تنها وظیفه ای برای مرد است . در حقوق ایران تکلیفی در خصوص الزام به پرداخت نفقهاز جانب زن وجود ندارد .

5- طلب زن بابت نفقه طلب ممتازاست به این معنا که در صورت ورشکستگی یا فوت شوهر ، نفقه زن مقدم بر سایر بدهی های مرد می باشد و ابتدا نفقه زن پرداخت شده و سپس نوبت به سایر بدهی ها خواهد رسید .

6- مطالبه نفقه زوجه از دو روش امکان پذیر است . زوجه هم می تواند دادخواست حقوقی مطالبه نفقه را ارائه کند و هم می تواند به جرم ترک انفاق از مرد شکایت کند .