دیه چیست و در چه مواردی باید پرداخت شود

							
							heyva
						
							بازدید :371

							سه شنبه 5 تير 1397زمان :12:56

							نظر بدهید
						
										1
									
										2
									
										3
									
										4
									
										5

مطابق شرع مقدس اسلام و قوانین کشور ، هرکس عمدا یا در نتیجه بی احتیاطی به جان ، سلامتی یا مال دیگری لطمه ای وارد کند که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود ، مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود خواهد بود . در خصوص مقابله با آسیب های جسمی ، پرداخت دیه و ا رشمورد توجه قانونگذار قرار گرفته است که پرداخت دیهدر مواردی به عنوان مجازات اصلیمرتکب در نظر گرفته می شود و در برخی موارد نیز به جای قصاصبایستی دیه پرداخت شود . در این مقاله به دنبال آن هستیم تا ابتدا به مفهوم و تعریف دیه پرداخته و در ادامه انواع دیه یعنی دیهقتل، دیهاعضای بدن، دیهمنافعاعضاء و دیهجراحاترا مطرح کنیم .

”جرایم غیر عمد در خصوص صدمات جسمی پرداخت دیهرا به همراه دارد “

تعریف دیه

قانونگذار در ماده 445 قانون مجازات اسلامی به تعریف دیه پرداخته است که بر اساس آن « دیه مقدار مال معیّنیاست و در شرع مقدس به سبب جنایت غیر عمدیبر نفس، عضویا منفعتیا جنایات عمدی در مواردی که به هر جهت قصاص ندارد، مقرر شده است » . مطابق تعریف دیه در این ماده ، می توان گفت شرایط تعیین دیه شامل دو مورد زیر است :

اول در مورد جرایم عمدیاست که به دلایلی منجر به قصاص نمی شوند . مانند حالتی که قتلی صورت گیرد و خانواده مقتول با قاتل توافق کنند و به جای قصاص ، مطالبه دیه نمایند .

حالت دوم زمانی است که جرایم غیر عمدی( شامل جرم شبه عمد و جرم خطای محض ) صورت گرفته باشد که در این صورت نیز مرتکب با پرداخت دیه مجازات می شود .

انواع دیه

مطابق قانون مجازات اسلامی می توان انواع دیه را چنین تقسیم بندی نمود :

دیهقتل: دیهای معادل یک دیه کامل دارد که نرخ دیههر سال توسط قوه قضاییه تعیین می شود . برای مشاهده نرخ دیهسال 97 کلیک کنید .

دیهاعضای بدن: یکی دیگر از انواع دیه ، دیهاعضای بدناست . در صورتی که از یک عضو تنها یک عدد در بدن انسان وجود داشته باشد ، از بین بردن آن دیهکامل دارد و در صورتی که از یک عضو دو عدد موجود باشد ، از بین بردن یکی از آنها نصف دیه کامل و از بین بردن هر دوی آنها دیه کامل خواهد داشت .

مطابق قانون مجازات اسلامی ، از بین بردن اعضای بدن دیهمشخص و معین دارد که به تفصیل اشاره شده اند . به عنوان مثال دیه مو ، دیه چشم ، دیه بینی ، دیه لاله گوش ، دیه لب ، دیه زبان ، دیه دندان ، دیه گردن ، دیه فک ، دیه دست و پا ، دیه ستون فقرات و ...

دیهمنافع اعضاء: در صورتی که شخصی مرتکب جنایتی بر دیگری شود که به موجب آن فرد برخی از حواس خود را از دست بدهد ، باید دیهمنافعآن عضو را بپردازد . ( به عبارت دیگر منفعتی که از برخی از اعضا حاصل می شود مثلا منفعت شنیدن توسط گوش مختل شود اما خود گوش آسیبی نبیند ) . مطابق قانون مجازات اسلامی ، دیهمنافعشامل مواردی همچون دیهعقل ، دیه شنوایی ، دیه بینایی ، دیه بویایی و دیه صوت و گویایی است .

دیهجراحات: در صورتی که شص مرتکب جنایتی بر دیگری شود و به موجب آن جراحتی بوجود آید باید دیهجراحاتوارده بپردازد که به نسبت میزان جراحت وارد شده و بنا به تشخیص پزشکی قانونی مقدار آن مشخص خواهد شد . مانند خراش ، کبودی ، تورم و ... که مصادیق آن در مواد 701 الی 707 قانون مجازات اسلامی مشخص شده اند .